Aktualności

Tradycje hutnicze na Politechnice Częstochowskiej

TRADYCJE HUTNICZE DZIEDZICTWEM NARODOWYM

Decyzją Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego tradycje hutnicze i obchody Dnia Hutnika zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W ten sposób doceniono wkład branży hutniczej w kulturę naszego kraju. Tradycje hutnicze są również ważnym elementem historii Politechniki Częstochowskiej zarówno w wymiarze dydaktycznym, jak i kulturowym.

Działanie realizowane jest w ramach zadania pn. „Tradycje hutnicze. Realizacja planu ochrony”. Zyskało ono wsparcie finansowe ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

W dniu 11.07.2024 r. w Muzeum Hutnictwa w Chorzowie odbyło się spotkanie depozytariuszy wpisu tradycji hutniczych na listę niematerialną dziedzictwa kulturowego, które jest podsumowaniem działań chorzowskiej jednostki kultury i ludzi związanych z hutnictwem. W spotkaniu wziął udział Dziekan Wydziału Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów Prof. Sebastian Mróz.

Inicjatywa zakłada ochronę oraz popularyzację hutniczych tradycji, ważnego elementu tożsamości miejsc i obszarów związanych z przemysłem hutniczym.

Wpis obejmuje m.in.: tradycje związane z obchodami Dnia Hutnika (w tym uroczyste przemarsze, msze święte w intencji braci hutniczej, uroczystości honorowania jubilatów, przemianek hutniczy, karczmy i biesiady hutnicze), edukację formalną i nieformalną, socjolekt hutniczy, kulturę muzyczną (w tym hutnicze orkiestry dęte czy tradycje śpiewacze, sferę duchową związaną z kultem św. Floriana, mundury hutnicze czy też symbolikę jak hutnicza flaga, czy godło).

Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego jest tworzona od 2013 r. Przygotowuje ją Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa pod egidą UNESCO. Niematerialne dziedzictwo kulturowe obejmuje m.in. przekazywane
z pokolenia na pokolenie praktyki, wyobrażenia, wiedzę, umiejętności, które są  uznawane przez ludzkie wspólnoty, kształtując poczucie tożsamości. Obecnie na liście znajduje się 97 wpisów.

Początki tradycji hutniczych Politechniki Częstochowskiej związane są z okresem powstania naszej Uczelni. W roku 1950 na Wydział Metalurgiczny przyjęto 60 osób. Przez wiele lat absolwenci wydziału stanowili naturalne zaplecze kadrowe dla prężnie rozwijającego się w naszym mieście przemysłu metalurgicznego. Powstawały również tradycje związane z tą gałęzią przemysłu - barwne obchody Dnia Hutnika, kształcenie nowych kadr, środowiskowy język, kultura muzyczna, stroje hutnicze, postać św. Floriana jako patrona.

Razem z Wydziałem obchody organizowało corocznie Stowarzyszenie Wychowanków Politechniki Częstochowskiej.

Przypadający na 4 maja Dzień Hutnika jest obchodzony przez pracowników hut żelaza i metali nieżelaznych oraz środowisko akademickie związane z metalurgią. Na tę okazję hutnicy ubierają swój galowy mundur, eksponują pomarańczowo-czarną flagę
i godło hutnicze (skrzyżowany młotek i kleszcze umieszczone w kole zębatym).
W czasach rozkwitu branży hutniczej w naszym mieście Dzień Hutnika był świętem całej Częstochowy. Organizowano pikniki i koncerty muzyczne. Na Politechnice Częstochowskiej 14 czerwca 2024 r. odbyły się - po kilkuletniej przerwie - uroczyste obchody Dnia Hutnika organizowane przez Wydział Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów oraz Międzynarodowe Stowarzyszenie Ciągarskie - Oddział Polska, The Wire Association International, Inc. Poland Chapter.

Naszym uczelnianym wkładem w kultywowanie tradycji hutniczych są, organizowane od 1975 r., „Spotkania pod Kadzią”. Gromadzą one absolwentów i studentów Uczelni oraz gości z uczelni technicznych, a także przedstawicieli przemysłu. To doskonała okazja, aby w biesiadnej, żartobliwej atmosferze porozmawiać o problemach
i perspektywach branży metalurgicznej. Wpis na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego jest również zobowiązaniem środowiska akademickiego do zachowania tych wartościowych tradycji.