Doktorzy Honoris Causa

20 lutego 2013 roku Senat Politechniki Częstochowskiej podjął uchwałę o nadaniu prof. dr. hab. inż. Henrykowi Dyi, wybitnemu uczonemu w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinach metalurgii i inżynierii materiałowej i byłemu rektorowi naszej Uczelni - godności i tytułu doktora honoris causa Politechniki Częstochowskiej. Ta doniosła uroczystość odbyła się 6 czerwca br. w Sali widowiskowej Klubu Politechnik. w obecności władz rektorskich, Senatu i społeczności Politechniki Częstochowskiej oraz licznie przybyłych gości.

Profesor Henryk Dyja urodził się 12 listopada 1946 roku w Choroniu koło Częstochowy. Po ukończeniu studiów w 1971 roku na Wydziale Metalurgicznym Politechniki Częstochowskiej podjął pracę w Instytucie Technologii Metali w tej uczelni, jako asystent stażysta. W latach 1974÷1977 był słuchaczem Studium Doktoranckiego na Wydziale Metalurgicznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, gdzie uzyskał stopień doktora nauk technicznych. W roku 1990 na Wydziale Metalurgicznym Politechniki Częstochowskiej otrzymał stopień doktora habilitowanego. W 1992 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym Politechniki Częstochowskiej. W 1998 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej nadał Henrykowi Dyi tytuł profesora nauk technicznych. Po czym w 2000 r. Minister Edukacji Narodowej i Sportu powołał go na stanowisko profesora zwyczajnego.

Doskonalone przez lata umiejętności i rozszerzana wiedza Profesora zostały udokumentowane i rozpowszechnione w świecie w ponad 850 publikacjach naukowych. Osiągnięcia naukowe Profesora lokują się w kilku dyscyplinach naukowych: metalurgii, inżynierii materiałowej, inżynierii produkcji i mechanice ciała stałego. Rozwiązania teoretyczne i badania doświadczalne dotyczące teorii i technologii procesów przeróbki plastycznej metali i ich stopów, wytwarzania bimetali oraz materiałów funkcjonalnych opublikowane w 23 książkach i monografiach są obszernym źródłem wiedzy dla studentów i naukowców w kraju i za granicą. Znaczna część tych prac dotyczy matematycznego modelowania procesów walcowania na gorąco blach grubych, walcowania prętów, kształtowników oraz walcówki. Prace teoretyczne i doświadczalne obejmują również zagadnienia kucia swobodnego i matrycowego odkuwek. Szeroko znane są osiągnięcia Profesora w zakresie wykorzystania energii materiałów wybuchowych w technologicznej obróbce tworzyw. Z wykorzystaniem tej metody opracował technologie łączenia metali o różnych właściwościach i znacznej powierzchni. Rozwiązania te są chronione pięcioma patentami. Ponad 210 jego prac zostało opublikowanych w materiałach konferencji organizowanych w kraju i ponad 260 prac w materiałach konferencji zagranicznych. Profesor Henryk Dyja jest członkiem komitetów redakcyjnych czasopism wydawanych w kraju i za granicą: Archives of Metallurgy and Materials, Hutnicke Listy, Problems of Mechanics International Scientific Journal, Metallurgical and Mining Industry, Proizvodstvo Prokata, Vestnik MGTU Magnitogorskiego Państwowego Uniwersytetu Technicznego im G.I. Nosova. Praca w tych komitetach redakcyjnych przyczynia się do podniesienia poziomu naukowego czasopism i jest wyrazem uznania dla zaangażowania i autorytetu Profesora. Wysoką pozycję wśród naukowców najlepiej oddaje Jego wybór na członka Akademii Nauk Szkół Wyższych Ukrainy, do Komitetu Metalurgii i Komitetu Nauki o Materiałach Polskiej Akademii Nauk i od roku 2007 do Centralnej Komisji ds. Tytułu i Stopni Naukowych.

Drugim bardzo istotnym i wymagającym obszarem działalności Profesora jest wkład w zarządzanie uczelnią, wydziałem, katedrą i instytutem. W kadencji 2002÷2005 pełnił funkcję Rektora Politechniki Częstochowskiej, czterokrotnie w latach 1996÷2002 i 2005÷2012 był Dziekanem Wydziału Inżynierii Procesowej, Materiałowej i Fizyki Stosowanej, przez dwie kadencje był prodziekanem ds. nauki. W latach 1990÷2012 był członkiem Senatu Politechniki Częstochowskiej.

W latach 1996÷1999 był kierownikiem Katedry Przeróbki Plastycznej Metali, od roku 1999 do 2012 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Modelowania i Automatyzacji Procesów Przeróbki Plastycznej, a od 2012 roku jest dyrektorem Instytutu Przeróbki Plastycznej i Inżynierii Bezpieczeństwa.

W wyniku zaangażowania i wieloletniej pracy Profesora w Politechnice Częstochowskiej powstał prężny Instytut Przeróbki Plastycznej i Inżynierii Bezpieczeństwa, w którym aktualnie jest zatrudnionych 3 profesorów tytularnych, 5 doktorów habilitowanych, 18 doktorów i 25 doktorantów. Było to możliwe między innymi w wyniku zbudowania nowoczesnych laboratoriów naukowych i dydaktycznych. Laboratoria te wyposażone są w aparaturę naukową, której przykładem może być unikalny w skali światowej symulator procesów metalurgicznych i przetwórstwa metali Gleeble. Bogate wyposażenie laboratoriów w dylatometry, maszyny wytrzymałościowe, mikrotwardościomierze, twardościomierze, urządzenia do badania warstwy wierzchniej, nowoczesne maszyny do fizycznego modelowania procesów przeróbki plastycznej metali i badań plastometrycznych stwarzają szerokie pole do badań i rozwoju kadry naukowej. Aktywność i uznanie w świecie autorytetu Profesora pozwoliły Wydziałowi Inżynierii Procesowej, Materiałowej i Fizyki Stosowanej podjęcie współpracy międzynarodowej z wieloma uniwersytetami w Europie, Rosji, Ukrainie i Kazachstanie. Współpraca ta obejmuje m. in. Uniwersytety w Leuven, Freibergu, Cottbus, Sankt Petersburgu, Ostrawie, Barnaulu, Doniecku, Magnitogorsku, Irkucku, Seulu, Timirtau, Rudnym, Państwowy Uniwersytet Technologiczny - MISiS w Moskwie, Federalny Uniwersytet im. I-go Prezydenta Rosji B. Jelcyna w Jekatierinburgu, Kazachski Uniwersytet Państwowy im. Al- Farabi w Ałma Acie, Akademią Górniczą w Sankt Petersburgu i Narodową Akademią Metalurgiczną w Dniepropietrowsku.

Nawiązana współpraca przyniosła znaczące osiągnięcia w postaci wspólnych międzynarodowych konferencji naukowych i sesji studenckich kół naukowych. Możliwa była wymiana studentów i doktorantów między Politechniką Częstochowską i współpracującymi uniwersytetami. Wykonano wspólne prace naukowo-badawcze. Pracownicy naukowi Politechniki Częstochowskiej doskonalili swoje umiejętności na stażach naukowych w uniwersytetach w Belgii, Rosji, Kazachstanie, Ukrainie, w Czechach i na Słowacji.

Profesor Henryk Dyja swój czas i umiejętności poświęcił również młodym naukowcom. Wypromował ponad 150 dyplomantów (magistrów i inżynierów) i wykształcił 18 doktorów nauk technicznych, trzech z nich uzyskało stopnie naukowe doktora habilitowanego. Nadal pracuje z doktorantami, kształci 6 doktorantów w Politechnice Częstochowskiej i 3 doktorantów w Kazachstanie.

Nadzwyczajne zaangażowanie i poświęcenie Profesora zostało docenione i nagrodzone licznymi wyróżnieniami i nagrodami. Otrzymał 7-krotnie Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, wielokrotnie był nagradzany przez Rektora Politechniki Częstochowskiej i ponad 30-krotnie medalami i wyróżnieniami na wystawach światowych. Jest Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski, został odznaczony między innymi Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotym Medalem za Długoletnią Służbę.

Został wyróżniony tytułem Doktora Honoris Causa przez Narodową Akademię Metalurgiczną Ukrainy w Dniepropietrowsku (2001 r.), przez Państwowy Uniwersytet Technologiczny - Moskiewski Instytut Stali i Stopów (2004 r.) oraz przez Uniwersytet Techniczny w Sankt Petersburgu (2010 r.)